การตรวจสอบความถูกต้องของผู้ป่วยผ่าตัดโรงพยาบาลแพร่โดยการทบทวนวรรณกรรมและใช้เทคนิค Focus group

ลักษณา จันทราโยธากร พย.บ , พรธิดา  ชื่นบาน  วท.บ, พย.ม.

งานห้องผ่าตัด  โรงพยาบาลแพร่

 บทคัดย่อ:

ความสำคัญ: แนวทางการตรวจสอบความถูกต้องของผู้ป่วยผ่าตัด ทั้ง 3 ระยะคือก่อนผ่าตัด  ขณะผ่าตัดและหลังผ่าตัด  เป็นเครื่องมือในการตรวจสอบและ สื่อสารให้เกิดความมั่นใจในความปลอดภัยของผู้ป่วยจากสถิติของห้องผ่าตัดโรงพยาบาลแพร่ที่ผ่านมาในปีงบประมาณ 2555 - 2557 พบมีอุบัติการณ์ที่ไม่พึงประสงค์กับผู้ป่วยที่ได้รับการผ่าตัดจำนวน 5 รายเป็นผลให้ผ่าตัดผิดตำแหน่ง  ผ่าตัดผิดหัตถการ ส่งชิ้นเนื้อผิดคน  และเกือบผ่าตัดผิดหัตถการ 1 รายจากการติดผลการอ่านชิ้นเนื้อผิดคนมากับแฟ้มประวัติผู้ป่วย องค์การอนามัยโลกได้ประกาศไว้ในโครงการ WHO’Second Global Patient Safety Challenge และ Safe Surgery Saves Lives Program  เมื่อปี พ.ศ.2551 โดยแนะนำให้สถานพยาบาลใช้ การตรวจสอบเพื่อเพิ่มความปลอดภัย (Surgical Checklist)  ในห้องผ่าตัดเพื่อช่วยลดความผิดพลาดในทุกระยะของการผ่าตัดที่อาจจะเกิดขึ้น และลดอัตราการเสียชีวิตลงได้

วัตถุประสงค์: ห้องผ่าตัดมีแนวทางปฏิบัติที่เป็นมาตรฐานในการตรวจสอบความถูกต้องของผู้ป่วยผ่าตัด

รูปแบบ สถานที่ ผู้เข้าร่วมวิจัย: นวัตกรรม  สถานที่ห้องผ่าตัดโรงพยาบาลแพร่  ผู้เข้าร่วมวิจัยเป็นวิชาชีพ  พยาบาลเทคนิค  ผู้ช่วยพยาบาลจำนวน  33 คน  สิงหาคม-กันยายน 2557

วิธีการวัดผล: ศึกษาจากการทบทวนวรรณกรรม เอกสาร งานวิจัยที่เกี่ยวข้องร่วมกับการทำกลุ่มสัมภาษณ์ (Focus Group) การสังเกต การตอบแบบสอบถามจากพยาบาลวิชาชีพ  พยาบาลเทคนิค  ผู้ช่วยพยาบาล นำผลสรุปจากการทบทวนวรรณกรรมและการทำกลุ่มมาบูรณาการเป็นข้อตกลงสรุปเป็นแนวทางปฎิบัติ นำแนวทางมาประยุกต์ใช้ และทดลองปฏิบัติ ปรับตามข้อเสนอของกลุ่มและผู้ทรงคุณวุฒิ และสรุปเป็นแนวทางปฏิบัติตามบริบทของหน่วยงาน

ผลการศึกษา :เจ้าหน้าที่ที่นำมาศึกษา 33 ราย พบว่าเป็นพยาบาลวิชาชีพระดับชำนาญการมากสุด

ร้อยละ54.55 อายุการทำงานมากกว่า 10  ปีขึ้นไปพบมีร้อยละ  57.58 เป็นแผนกปฎิบัติงานที่ห้องผ่าตัดศัลยกรรมทั่วไปร้อยละ  57.58 อยู่ในบทบาทสมาชิกทีมมากสุดถึงร้อยละ57.58

ในเวลาราชการร้อยละ 57.58พบเป็นเวลาและความถี่ตรวจสอบความถูกต้องผู้ป่วยได้มากสุด ความถี่ในการตรวจสอบได้ทำทุกครั้งร้อยละ  81.82 และบางส่วนไม่ทำ หรือทำไม่ทันเกิดจาก การทำงานหลายอย่างพร้อมกันขณะเป็นพยาบาลรอบนอก  แพทย์รีบเร่ง ไม่สามารถหยุดทีมผ่าตัดทำ time out  ได้ ขาดความมั่นใจในการทำพบถึงร้อยละ  87.88  ส่วนใหญ่การเกิดเหตุการณ์ไม่พึงประสงค์กับผู้ป่วยที่เกิดกับผู้ปฏิบัติงานพบไม่มี ร้อยละ 78.79เวลาที่มักเกิดเหตุการณ์ไม่พึงประสงค์กับผู้ป่วยพบนอกเวลาราชการร้อยละ  57.58  ซึ่งสาเหตุมาจากการไม่ปฏิบัติตามแนวทางการตรวจสอบผู้ป่วย การปฏิบัติไม่ครบถ้วน  ข้อมูลการตรวจสอบไม่ครอบคลุม นอกจากการตระหนักของทีมผ่าตัดที่ต้องทำการตรวจสอบความถูกต้องของผู้ป่วยผ่าตัดทุกขั้นตอนเพื่อไม่ให้มีเหตุการณ์ไม่พึงประสงค์แล้วทางผู้ศึกษาได้ทำการทบทวนวรรณกรรม ใช้เทคนิค Focus group การตอบแบบสอบถาม และการสังเกตทีมผ่าตัดขณะเริ่มนำผู้ป่วยเข้าห้องผ่าตัดจนสิ้นสุดการผ่าตัดได้ข้อสรุปดังนี้ การตรวจสอบผู้ป่วยผ่าตัดก่อนเริ่มให้ยาระงับความรู้สึก (sign in)ตรวจสอบชื่อ-สกุลผู้ป่วย ชนิดการผ่าตัด ใบยินยอมผ่าตัด  ศัลยแพทย์ผ่าตัด  ตำแหน่งผ่าตัด  Implant ที่ใส่  ผล x-ray  CT  MRI ผลชิ้นเนื้อกรณีตัดอวัยวะ กรุ๊ปเลือด,ใบขอเลือด ประวัติการแพ้ยา   การตรวจสอบผู้ป่วยก่อนลงมีดผ่าตัด ( Time  out) พยาบาลรอบนอกต้องกล่าวยืนยันต่อหน้าทีมผ่าตัด ศัลยแพทย์ วิสัญญี โดยขานชื่อ สกุลผู้ป่วย ตำแหน่งผ่าตัด ชนิดการผ่าตัด  ศัลยแพทย์ผ่าตัด ข้อควรระวังเป็นพิเศษขณะผ่าตัด และการตรวจสอบผู้ป่วยก่อนนำออกจากห้องผ่าตัด(sign  out) ศัลยแพทย์สรุปการวินิจฉัยหลังผ่าตัด  การสูญเสียเลือด  ทีมผ่าตัดตรวจนับเครื่องมือ ผ้าซับโลหิต ของมีคม  อุปกรณ์   ท่อระบาย  อุปกรณ์เทียม  สิ่งส่งตรวจ   x-ray หลังผ่าตัด

ข้อยุติและการนำไปใช้: ห้องผ่าตัดโรงพยาบาลแพร่มีแนวทางการตรวจสอบความถูกต้องของผู้ป่วยผ่าตัดที่ครอบคลุมทุกขั้นตอนจากการทบทวนวรรณกรรมและใช้เทคนิค Focus group เพื่อให้ผู้ป่วยปลอดภัยจากการผ่าตัด

คำสำคัญ: การตรวจสอบความถูกต้องผู้ป่วยผ่าตัด , Sign in ,Time out, sign out